Üroloji doktoru ya da ürolog, üroloji konusunda uzmanlaşmış tıp doktorudur. Üroloji, idrar yolları ve erkek üreme sistemi hastalıkları ile ilgilenen bir tıp bilim dalıdır. Üroloji bölümünün kendi arasında alt uzmanlık alanları bulunmaktadır. Bunlar;
Kadın idrar yolları hastalıklarına odaklanan kadın ürolojisi,
Erkeklerde görülen kısırlık ve cinsel problemler ve kadınlardaki cinsel sorunlar ile ilgilenen androloji,
Beyin ve sinir sisteminden kaynaklanan işeme bozuklukları ile uğraşan nöroüroloji,
Çocuklarda görülen ürolojik sorunları tedavi eden çocuk ürolojisi,
Mesane, böbrek, böbrek üstü bezi, prostat, testis ve penis kanserleriyle ilgilenen üroonkoloji alt çalışma alanlarıdır.
Üroloji Doktoru Nedir?
Üroloji doktoru, üroloji bölümünde uzmanlaşmış tıp doktorudur. Ürolog olarak da bilinir. Ürologlar hem erkeklerde hem de kadınlarda idrar yollarında meydana gelen problemlerin tanısını koyar ve tedavi eder. Ayrıca erkeklerde üreme sistemini ilgilendiren hastalıkların tanı ve tedavisi ile de ilgilenir.
Üroloji doktoru, bazen hastalıkları ameliyat ile de tedavi eder. Örneğin mesane kanserinden dolayı mesaneyi ameliyat ile çıkarır. Buna sistektomi denir. Böbreğin alınmasına nefrektomi, prostatın alınmasına prostatektomi denir. Ürolog, kamu ve özel hastanelerde, özel kliniklerde ya da kendi özel muayenehanelerinde çalışırlar.
Üroloji Doktoru Vücudun Hangi Sistemleri İle İlgilenir?
Üroloji doktorları üriner sistem hastalıklarını tedavi ederler. Üriner sistem dendiğinde, idrar yolları anlaşılır. İdrar yolları, idrarı oluşturan, depolayan ve vücuttan uzaklaştıran sistemin tamamıdır. Bu sistem aşağıdaki organlardan oluşur;
Böbrekler: Böbrek, kanı süzerek idrarı üreten organlardır. Karın arka duvarında, karın boşluğunun arkasında sağda ve solda olmak üzere iki tanedir.
Üreterler (iç idrar kanalı): Böbreklerde oluşan idrarı idrar kesesine (mesane) taşıyan borucuklardır.
İdrar kesesi (Mesane): Böbreklerden idrar kanallarıyla gelen idrarı içinde depolayan organdır. Kaslardan oluşan kese şeklinde bir yapıdır.
Üretra (dış idrar kanalı): Mesanedeki idrarın dışarı atılmasını sağlayan idrar kanalıdır.
Ürologlar ayrıca erkek üreme sistemi hastalıklarını da tedavi ederler. Erkeklerde üreme sistemi şu organlardan oluşur;
Penis: Penis üreme ve cinsel ilişki için gerekli bir organdır. İçinde bulunan ve üretra adı verilen kanaldan hem meni hem de idrar dışarı çıkar
Prostat: Meni sıvısının üretimi ve meni hücrelerinin canlılığı için gerekli bir organdır. İdrar kesesinin hemen altında bulunur. Yaklaşık bir ceviz büyüklüğündedir.
Testis: Erkeklik hormonu olan testosteron hormonunun ve sperm hücrelerinin üretildiği organlardır. Skrotum da denilen testis torbasının içinde bulunan iki adet oval organlardır.
Ürolog Olmak İçin Ne Yapmak Gerekir?
Üroloji uzmanı olmak için öncelikle 6 yıllık tıp fakültesini bitirip tıp doktoru unvanını almak gerekir. Tıp doktoru olduktan sonra tıpta uzmanlık sınavına (TUS) üroloji uzmanlığını kazanmak gereklidir. Bu sınavı kazananlar bir üniversitede dört yıllık bir eğitimden geçtikten sonra üroloji uzmanı olmaya hak kazanılır. Bazı üroloji uzmanları, uzman olduktan sonra 3 yıl daha çocuk ürolojisi konusunda eğitim alarak, çocuk üroloğu unvanı alırlar.
Üroloji Doktoru Hangi Hastalıkları Tedavi Eder?
Üroloji doktorları, üriner sistemi ve erkek üreme sistemi hastalıklarını tedavi ederler.
Üroloji doktoru erkeklerde neye bakar?
- Mesane kanseri
- Prostat kanseri
- Böbrek kanseri
- Penis kanseri
- Testis kanseri
- Böbrek üstü bezinden kaynaklanan kanserler
- Prostat büyümesi
- Erektil disfonksiyon (penisin sertleşmemesi)
- Erken ya da geç boşalma sorunları
- Erkek kısırlığı
- Ağrılı mesane sendromu (İnterstisyel sistit)
- Böbrek şişmesi (Hidronefroz)
- Böbrek taşı
- Prostat bezinin iltihabı olan (Prostatit)
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Varikosel (Testis damarlarının genişlemesi)
Üroloji doktoru kadınlarda neye bakar?
- Mesane sarkması (Mesanenin vajinaya düşmesi)
- Mesane, böbrek ve böbrek üstü bezi kanserleri
- İnterstisyel sistit
- Böbrek taşı
- Aşırı aktif mesane
- İdrar yolu enfeksiyonları
- İdrar kaçırma (idrarını tutamama)
Çocuklarda Üroloji Doktoru Neye Bakar?
- Yatak ıslatma (gece işemesi, enürezis nokturna)
- Doğuştan olan idrar yolu bozuklukları ve tıkanıklıkları
- Hipospadias (Yarım sünnet)
- İnmemiş testis
Üroloji Doktorları Hangi İşlemleri Uygular?
Üroloji doktoru, gerektiğinde hastalıkların tanısını koyabilmek ve tedavi edebilmek için bazı tıbbi işlemler uygular. Bunlardan bazıları şunlardır;
- Görüntüleme yöntemleri; Bilgisayarlı tomografi (BT), manyatik rözenans (MR), ultrason gibi görüntüleme yöntemleri bazen gerekli olabilir.
- İdrar kanalının ve mesanenin içini görmeye yarayan sistoskopi,
- İdrar akım hızının ölçülmesi ve işedikten sonra geride kalan idrar miktarının tespiti için üroflowmetri ve artık idrar miktarının ölçümü,
- Mesanenizdeki basıncı ve hacmi ölçmek için ürodinami adı verilen testler,
- Mesane, böbrek veya prostat biyopsileri
- Mesanenin alınması işlemi olan sistektomi,
- Böbreğin alınması (nefrektomi)
- Prostat bezinin alınması (prostatektomi)
- Böbrek nakli
- Böbrek taşlarının ses dalgalarıyla kırılması işlemi olan ESWL tedavisi gibi daha bir çok işlemi üroloji doktoru yapabilir.
Prof.Dr. Yusuf Özlem İlbey
