Testis ağrısı, testis üzerine vurma, çarpma, tekme gibi gelen darbeler, yaralanmalar, enfeksiyon ya da testis torsiyonu (bükülme) gibi çeşitli nedenlerden dolayı olabilir. Testis ağrısına bazen testiste ya da testis torbasındaki (skrotum) şişlik de eşlik edebilir.
Testis Ağrısı Nedir?
Testisten kaynaklanan ağrılara testis ağrısı denir. Bu ağrı, çocuk ya da erişkin olsun her yaştaki erkekte görülebilen bir durumdur. Testis, testis torbası adı verilen yerde bulunan iki adet organdır. Testisler yumurta şeklinde olan küçük üreme organlarıdır. Testis bir testiste ya da her iki testiste de olabilir. Bazen, ağrı aslında testislerden kaynaklanmıyor da olabilir. Ağrı, idrar kanalı, mide veya kasık gibi vücudun başka bir organından kaynaklanıyor da olabilir. Bu tür ağrıya yansıyan ağrı denir. Testis ağrıları akut (ani ortaya çıkan ve kısa süren) veya kronik (kademeli olarak oluşan ve uzun süreli) olabilir.
Testis Ağrısı Neden Olur?
Testilerdeki ağrının en sık görülen nedenleri yaralanma, iltihap (enfeksiyon) ve varikosel hastalığıdır. Testislerdeki ağrının muhtemel nedenleri şunlar olabilir;
Testis Ağrısının Sık Görülen Nedenleri
Yaralanma : Spor, egzersiz, kavga veya kaza gibi durumlarda testise gelen darbe sonucu testis zarında gerilme ya da yırtılma olur. Bu durum testiste ağrıya yol açar.
Testis Torsiyonu (Dönmesi, Burkulma): Torsiyon, testise giden kan damarların bulunduğu testis sapının (kordon) bükülmesi sonucu testislerin beslenememesidir. Bu durumda testiste aniden ortaya çıkan ve çok şiddetli bir ağrı oluşur. Testis torsiyonu acil bir durumumdur ve derhal (en geç 4 saat içinde) tedavi gerektirir. Eğer zaman kaybı olursa testisin alınması gerekir.
Orşit: Testisin iltihaplanmasına orşit adı verilir. Bir testiste ya da iki testiste de olabilir. Testislerde şişme ve ağrı birlikte olur. Genellikle bakteriler ya da virüslerden kaynaklanır. Çocuklarda kabakulak hastalığına bağlı orşit görülebilen bir durumdur. Genellikle kabakulak başladıktan 5-6 gün sonra testilerde ağrı ve şişme olur.
Epididimit: Epididim adı verilen ve testisin hemen üzerinde bulunan organın iltihaplanmasıdır. Epididim, spermi testislerden sperm kanalına taşıyan ince tüplerden oluşan bir organdır. Epididimit belirtileri testiste ağrı ve hassasiyettir. Testis torbası (skrotum) şişmiş ve dokunulamayacak kadar hassas olabilir.
Testis Ağrısı Yapan Nadir Nedenler
Kasık fıtığı: Kasık fıtığı, bazen testis torbasına inebilir. Normalde ağrısızdır ancak bazen sıkıştığında ağrıya neden olur. Bu aslında testisten kaynaklanan bir ağrı değildir. Ağrılıysa, acil ameliyat gerektirebileceğinden derhal ya da hastaneye gidilmelidir.
Spermatosel: Bir spermatosel, testisin yakınında epididim içinde oluşabilen sıvı ile dolu bir boşluktur. Bu kistler kanserli değildir ve genellikle ağrılı değildir, ancak bazen büyüyebilir ve rahatsız edici hale gelebilirler.
Hidrosel: Testislerin etrafını saran zar tabakalarının arasında sıvı birikmesidir. Hidrosel genellikle ağrıya neden olmaz. Enfeksiyon geliştiğinde nadiren ağrıya neden olabilir.
Hematosel: Genellikle testis yaralanmalarına bağlı olur. Testisin etrafını saran zarlar arasında kan birikmesi durumdur.
Varikosel: Varikosel, testislerin etrafındaki toplar damarlardaki genişlemedir. Nadiren ağrı yapar. Daha çok sperm hücrelerinde azalma ve hareket kaybına neden olur. Bu yüzden kısırlığa neden olabilir.
Üreter Alt Uç Taşları: Üreter (idrarı böbrekten mesaneye boşaltan tüpler) alt bölüm taşları kasık, testis, skrotum veya penis ağrısı yapabilir.
Vazektomi: Vazektomi (meni kanalının bağlanması) işlemi uygulanan erkeklerde bazen daha sonra testislerde ağrı olabilir. Buna vazektomi sonrası ağrı sendromu denir.
Testis Kanseri: Testis kanseri, 15-35 yaş arası erkeklerde sık görülen bir kanserdir. Genellikle testiste ağrısız bir kitle şeklinde kendini gösterir. Ancak bazen kasıkta veya testislerde künt bir ağrı veya veya ağırlık hissine neden olabilir.
Testis Ağrısına Hangi Doktor Bakar?
Testis ağrısından şikayetçi olan bir kişinin gideceği doktor bir ürolog olmalıdır. Ancak testis ağrısı bazen testis torsiyonu gibi derhal acil müdahale gerektiren bir durumdan kaynaklanıyor olabilir. Bu gibi aniden ortaya çıkan ağrılarda derhal bir sağlık kuruluşuna ilk 4 saat içerisinde gidilmelidir. Çocuk yaş grubundaki testis ağrıları, çocuk cerrahisi uzmanlarının da ilgi alanına girer.
Testis Ağrısının Nedeni Nasıl Anlaşılır?
Öncelikle hastanın dinlenmesi ve testisin muayene edilmesi gerekir. Ağrının ne zaman ve nasıl başladığı, ne kadar süredir olduğu, ağrının şiddeti hastaya sorulur. Ayrıca tuvalete gitme, egzersiz yapma, seks veya hareket gibi durumlarda ağrının azalıp azalmadığı ya da artıp artmadığı öğrenilir. Kan veya idrar tahlili bazen gerekebilir. Olası bir enfeksiyonları dışlamaya yardımcı olabilir. Testiste kitle varsa , testis kanseri açısından ultrason istenir.
Testis Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi altta yatan nedene göre yapılır. Bu yüzden mutlaka bir ürolog doktora gidin.
Testis Ağrısının Evde Tedavi Nasıldır?
Evde testis ağrısını hafifletmek için şunlar yapılabilir;
Testis torbasına buz uygulanır.
Eğer hasta yatıyorsa, skrotumun altına destek amaçlı rulo şeklinde bir havlu koyulabilir.
Slip şeklinde iç çamaşırı giyilerek alttan skrotumlara küçük bir havlu yada el bezi ile destek uygulanır.
Sıcak banyo ağrıyı hafifletebilir.
Reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir.
Testis Ağrısı İçin Ameliyat Gerekir Mi?
Testis ağrısının tedavisinde genellikle ameliyat gerekmez. Ancak testis ağrısının nedeni testis torsiyonu veya testis kanseri gibi ameliyat gerektiren durumlar olabilir. Eğer testis ağrısının nedeni aşağıdaki durumlar ise, bu durumda ameliyat gerekir.
Ağrı testis torsiyonuna bağlı ise detorsiyon ameliyatı uygulanır. Ameliyat ile kordondaki bükülme düzeltilir ve testisin yeniden kanlanması sağlanır.
Ağrı kasık fıtığına bağlı ise fıtık ameliyatı ile fıtık düzeltilir.
Epididimit kronik bir hal almış ve ilaçlarla düzelmiyor ise epididim ameliyat ile çıkarılır. Buna epididimektomi denir.
Vazovazostomi, vazektomi geçiren kişilerde meni kanalının yeniden açılması işlemidir.
Testis ağrısının nedeni eğer idrar kanalının alt ucundaki taş ise, bu taşın tedavisi ile testis ağrısı giderilir.
Bazen küçülmüş ve nedbeleşmiş ve ağrıya neden olan testis ameliyat ile çıkarılır. Buna orşiektomi denir.
Testis ağrısı nedeni testis kanseri ise testis çıkarılır. Bu işleme radikal orşiektomi denir.
Spermatik kordun mikrodenervasyonu işleminde, spermatik korda bulunan ve testise giden ağrıya neden olan sinirler etkisiz hale getirilir.
Prof. Dr. Yusuf İlbey
Üroloji Doktoru, İstanbul
Kaynaklar:
- Testicle pain: www.nhs.uk/conditions/testicle-pain/
- Testicular pain: possible couses and treatment, clevelandclinic.org
- Calixte N, Brahmbhatt J, Parekattil S. Chronic Testicular and Groin Pain: Pathway to Relief. Curr Urol Rep. 2017 Sep 2;18(10):83.
- Diagnosis and Surgical Management of Male Pelvic, Ingiunal, and Testicular Pain. Belanger GV, VerLee GT.Surg Clin North Am. 2016 Jun;96(3):593-613.
- Masson P, Brannigan RE.The varicocele. Urol Clin North Am. 2014 Feb;41(1):129-44
