Prostat biyopsisi, prostat kanseri şüphesinde prostat bezinden özel bir iğne ile inceleme için doku alınması işlemidir. Prostat kanserinde erken dönemde herhangi bir belirti yoktur. Ancak hastalık ilerleyip, prostatın içinden geçen idrar yoluna bası yaptığında işeme zorlukları görülmeye başlar. Ayrıca kanser dokusu prostat etraftaki dokulara ya da kemiklere yayıldığında bir takım şikayetler ortaya çıkar. İşte bu yüzden hiç bir şikayet olmasa bile, belli bir yaştan sonra erkeklerin belli aralıklarla PSA testi ve prostat muayenesi yaptırmaları gerekir.
Eğer kan PSA düzeyi olması gerekenden yüksek ya da parmakla yapılan prostat muayenesinde şüpheli bir durum tespit edilirse, bu durumda mutlaka prostat biyopsisi yapılmalıdır. Çünkü prostat kanserinin kesin tanısı prostat biyopsi işlemi ile konur.
Prostat Biyopsisi Neden Yapılır?
Prostat biyopsisinin yapılma nedeni prostat bezinde kanser olup olmadığının araştırılmasıdır. Eğer kandaki prostat spesifik antijen (PSA) düzeyi normalden yüksek ise prostattan biyopsi alınmalıdır. Ayrıca PSA değeri normal bile olsa, yapılan prostat muayenesinde şüpheli bir durum varsa yine prostattan parça alıp incelenmelidir.
Prostat Biyopsisi Nasıl Yapılır?
Prostattan biyopsi alma işlemi genellikle hasta uyutulmadan yapılır. Hastanın narkoz almasına gerek yoktur. Bu yüzden hastanın aç olması gerekmez. Ancak işlem, hastanın isteğine bağlı olarak genel anestezi altında da yani hasta tamamen uyutularak da yapılabilir. İşlem sırasında hastanın makatına uyuşturucu jel sıkılır. Bu jel hastanın ağrı duymasına engel olur. Biyopsi işlemi çok ağrılı bir işlem değildir. Sadece ultrason probunun makata girişi sırasında rahatsızlık hissi duyulabilir.
Prostat biyopsisinde özel bir ultrason ile makattan girilir. Ultrasonun ucunda tabanca şeklinde özel bir iğne sitemi bulunmaktadır. Tabancanın tetiği çekildiğinde iğne prostat dokuna girerek küçük parçalar kopartır. Genellikle prostatın 12 farklı alanından biyopsi alınır. Ayrıca ultrasonda tespit edilen şüpheli yerler varsa, buralardan da ayrıca doku örnekleri alınır. Biyopsi işlemi yaklaşık olarak 15 dakika kadar sürmektedir.
Prostattan alınan bu küçük doku parçaları, daha sonra mikroskop altında bir patoloji uzmanı tarafından incelenerek kanser hücresinin olup olmadığı araştırılır. Prostat biyopsisini, bu konusunda deneyimli bir radyoloji uzmanı ya da ürolog doktor tarafından yapılır.
Biyopsi Öncesi Hazırlık Nasıldır?
Biyopsi işleminden 10 gün önce aspirin ve kumadin gibi kan sulandırıcı ilaçların mutlaka kesilmiş olması gerekir. Yani en son ilacın biyopsi tarihinden 10 gün önce alınmış olması lazımdır. Ayrıca bu ilaçlar biyopsi yapıldıktan sonraki 10 gün içinde de kullanılmamalıdır.
Biyopsi öncesinde mutlaka hastanın idrar yolu enfeksiyonu olup olup olmadığı araştırılmalı, idrar tahlili ve idrar kültür antibiyogramı yapılmalıdır. İdrar yolu enfeksiyonu varsa biyopsi yapılmaz. Mutlaka önce idrar yolu enfeksiyonunun tedavi edilmesi gerekir.
Biyopsi uygulanacak kişilere, işlemden bir gün önce başlayan ve 3 gün süren antibiyotik başlanır. Biyopsinin yapılacağı gün bağırsak temizliği için lavman uygulanır.
Prostat Biyopsisi Tekrarlanmalı Mı?
Biyopsi sırasında bazen, biyopsi iğneleri kanserli dokuya isabet etmeyebilir. Bu durumda, var olan kanser hastalığı atlanabilir. Bir mandalinayı prostata, içindeki çekirdekleri de kanser dokusuna benzetecek olursak, bu durumu, mandalina içine sokulan iğnelerin çekirdeklere isabet etmemesine benzetebiliriz. Bu yüzden, biyopsi patoloji sonucu normal bile gelse, prostat kanseri şüphesi devam ediyor ise, örneğin PSA düzeyi çok yüksek ya da yükseliyorsa, biyopsi işlemi tekrarlanmalıdır.
Biyopsi Sonrası Kanama Ne Kadar Sürer?
Prostat biyopsisinden sonra idrarda, menide ve dışkıda kan görülebilir. Bu normal bir durumdur ve bir hafta içinde kendiliğinde geçer. Ancak idrar ve makattan olan kanamanın bir hafta on günden uzun sürmesi durumunda derhal doktor ya da bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Biyopsi Sonrası Enfeksiyon Olur Mu?
Biyopsiden sonra idrar yaparken yanma olması da normaldir. Bir süre sonra bu kendiliğinden geçer. Prostat biyopsisinden sonra bazen enfeksiyon gelişebilir. Bağırsak bakterilerinin prostat ve idrar kanalına girmesi sonucu enfeksiyon oluşur. Bu durumda idrar yaparken yanma, üşüme, titreme, ateş, bulantı ve kusma görülebilir. Özellikle biyopsi sonrası ateş olması çok önemlidir ve acil olarak bir doktora ya da sağlık kuruluğuna başvurulmalıdır.
