Mesane kanseri ya da mesane tümörü, idrar kesesinden köken alan bir kanser türüdür. Mesane, idrar kesesi ya da idrar torbası, böbreklerin ürettiği idrarı depolayan bir organdır. Mesane kaslardan oluşan bir kese gibidir. Karnın alt bölgesinde, göbeğin hemen altında bulunur. Mesanenin kapasitesi 500 mililitre kadardır. Mesanenin iç yüzü özel bir tabaka ile örtülüdür.
Mesane Kanseri Nedir?
Mesane kanseri, idrar kesesinin içini döşeyen tabakada bulunan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşur. Mesane tümörü olarak da bilinir. Mesane tümörü sık görülen bir hastalıktır. Erkeklerde kadınlarda olduğundan daha yaygındır. Her yaşta görülebilir, ancak daha çok 60 yaşın üstündeki kişilerde görülür.
Mesane Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Mesane kanserinin nedeni tam olarak belli değildir. Mesane kanserinin oluşumunda bilinen en önemli risk faktörleri şunlardır;
Sigara Kullanmak
Mesane kanserinin oluşumunda bilinen en güçlü risk faktörü sigara kullanımıdır. Sigara kullananlarda hastalık, kullanmayanlara göre 4-7 kat daha fazladır. Pasif içicilik de mesane tümörü için risk faktörüdür.
Yaşlanma
Mesane tümörü yaşlılarda daha sık görülmektedir. Mesane kanserine yakalanan hastaların büyük çoğunluğu 50 yaşın üzerindedir.
Erkek Cinsiyet
Mesanede kanser görülme sıklığı, erkeklerde kadınlara göre 3 -4 kat daha fazladır. Bunun nedeni sigara kullanma alışkanlığının erkeklerde daha yaygın olmasıdır. Ancak kadınlardaki mesane tümörü, erkelere göre daha ölümcüldür. Son zamanlarda sigara tüketimi kadınlar arasında da yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu yüzden mesane kanserinin kadınlarda görülme oranında da bir artış görülmektedir.
Kimyasal Maddeler
Boya, tekstil, kauçuk, deri, asfalt, baskı, kimya ve akü endüstrisinde çalışan kişilerde mesane kanseri daha sık görülür.
Beyaz Irk
Beyaz ırka mensup olmak, mesane tümörü açısından bir risk faktörüdür. Prostat kanseri ise daha çok siyah ırkta yaygındır.
Mesane Enfeksiyonları
Mesanede görülen kronik enfeksiyonlar, hücrelerin normal yapısı değiştirerek kanser gelişimine neden olabilir. Özellikle şistozoma adındaki bir parazit mesanede kansere neden olmaktadır.
Siklofosfamid
Siklofosfamid kanser tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Bu ilacı alan kişilerin mesanesinde kanser görülme ihtimali bulunmaktadır.
Radyoterapi
Başka nedenlerden dolayı mesanenin bulunduğu bölgeye radyasyon ışını verilen kişilerde mesane tümörü gelişme riski vardır.
Mesane Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Erken evre mesane kanserinin belirtileri;
- İdrarda kan görülmesi
- İdrar yaparken ağrı
- Sık idrara gitme
- Acil idrar yapma ihtiyacı
- Pıhtılı idrar
İleri evredeki mesane kanserinin belirtileri;
- Sırt ağrısı
- Karın alt kısmında ağrı
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Zayıflama
- Öksürük
Mesane Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Muayene
Mesane kanserinin tanısı üroloji doktoru tarafından konur. Üroloji doktoru hastanın şikayetlerini dinler ve hastada mevcut risk faktörlerini tespit eder. Daha sonra hastayı muayene ederek, kansere ait belirti olup olmadığını araştırır. Karın bölgesinde ele gelen şişlik, kasık, karın ve boyunda büyümüş lenf bezleri olup olmadığını kontrol eder. Üroloji doktoru, mesane kanseri şüphesi olan durumlarda bazı ek tetkikler isteyebilir.
Laboratuvar Testleri
- İdrar tahlili: İdrarda kan hücreleri olup olmadığına bakılır.
- İdrar sitolojisi: İdrar mikroskop altında incelenir. Kanser hücrelerinin varlığı araştırılır.
- İdrar kültürü: İdrar laboratuvarda bekletilerek mikrop üreyip üremediği araştırılır.
- İdrar tümör marker testleri: Bu testlerde mesane kanseri hücreleri tarafından salınan maddeler aranır.
Görüntüleme Yöntemleri İle Mesane Kanseri Tanısı
- Ultrasonografi: Işın içermeyen ve ilaç gerektirmeyen bir tetkiktir. Mesanedeki 0.5 cm’den büyük kanserler kolayca tespit edilebilir. Ayrıca böbrek ve idrar kanallarında tıkanıklık olup olmadığını da gösterir.
- Bilgisayarlı Tomografi: Mesane, böbrek ve idrar yolundaki kanserleri gösterir. Ayrıca kanser nedeniyle büyümüş lenf bezlerini de göstermeye yardımcı olabilir. Görüntünün daha ayrıntılı olması için bazen ağız ya da damar yoluyla hastaya boyalı bir ilaç verilir.
- İntravenöz pyelogfrafi: Geçmişte daha sık kullanılan bu yöntem , yerini yeni çıkan görüntü yöntemlerine bırakmıştır.
- Manyetik Rezonans: Mesane kanserinin tanısından ziyade, yaygınlığının tespitinde yani evreleme için kullanılır. Daha ayrıntılı bir görüntü almak için hastaya boyalı ilaç verilmesi gerekir.
- PET-CT Taraması: Mesane kanserinde metastaz taraması için kullanılır. Hastaya bir miktar radyoaktif madde verilir. Bu radyoaktif madde kanserli hücreler tarafından tutulur. Böylece kanserin vücutta nerelere yayıldığı görüntülenir.
- Göğüs Röntgeni: Mesane kanserinin akciğere sıçrayıp sıçramadığını araştırmak için kullanılabilir. Ancak göğüs tomografisi çekilmişse göğüs röntgenine gerek yoktur. Çünkü tomografi daha iyi bilgi verir.
Sistoskopi
Sistoskopi mesane kanserinin tanısında en güvenilir yöntemlerden biridir. Ucunda ışık ve kamera olan özel bir cihaz ile idrar kanalından girilerek mesanenin içi gözle incelenir. Sistoskopi sırasında mesane içindeki tümör gözle görülür. Gerekirse sistoskopi sırasında, şüpheli alanlardan biyopsi alınabilir. Yine stolojik inceleme için idrar numunesi de alınabilir.
Biyopsi
Sistoskopi sırasında mesane içinde şüpheli bir oluşum tespit edilirse, bu şüpheli dokudan parça alarak inceleme için patoloji laboratuvarına gönderilir.
Mesane Kanseri Tedavisi
Mesane kanseri tedavisi hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna, kanserin türüne ve derecesine göre değişir.
TUR Mesane Ameliyatı
Mesane kanserinin transüretral rezeksiyonu (TUR mesane ameliyatı), yüzeysel mesane kanserlerinde uygulanır. Yüzeysel kanserlerin yani mesanenin mukozasında bulunan, mesane duvarının kas tabakasına kadar uzanmayan kanserlerin tedavisinde kullanılır.
TUR ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Vücutta herhangi bir kesi yapılmadan, idrar kanalından girilerek mesaneye ulaşılır ve ameliyat gerçekleştirilir. Ucunda “U” şeklinde küçük bir tel olan bir alet ile kanser dokusuna ulaşılır. Üzerinden elektrik akımı geçen bu tel ile kanserli doku kesilerek vücuttan çıkartılır.
TUR ameliyatı bitiminde, içeride kanal ve gözle görülmeyen kanser hücrelerini yok etmek için mesane içine kemoterapi ilacı verilir.
Radikal Sistektomi
Radikal sistektomi ameliyatında mesanenin tamamı çıkarılır. Radikal sistektomi ameliyatında mesane ile birlikte, erkeklerde, prostat ve meni keseleri, bazen tüm idrar kanalı çıkartılır. Kadınlarda ise rahim, yumurtalıklar ve yumurtalık kanalları ve rahimin tamamı çıkarılır. Hem erkek hem kadınlarda leğen boşluğu içindeki lenf bezleri çıkarılır. Radikal sistektomi, açık, laparoskopik ya da robotik olarak gerçekleştirilebilir.
Yapay Mesane
Radikal sistektomi ameliyatı ile mesane alındığı için, idrarı vücut dışına taşıyan yeni bir yolun yapılması gerekir. Bunun idrar kanalları bir bağırsak parçasına bağlanır. Bu bağırsak parçası da karın ön duvarına ağızlaştırılır. Bağırsağın karın duvarına açıldığı yere stoma denir. Buraya bir torba takılır ve idrar bu torbada birikir.
Bir diğer yol ise bağırsaklardan yeni bir mesane oluşturulur. İdrar kanalları bu keseye bağlanır. Kesenin bir ucu idrar kanalına bağlanır. Böylece bağırsaktan yapılan yeni mesanede biriken idrar, idrar yoluyla dışarı atılır. Hastanın genellikle sondayla bağırsak mesaneyi arada boşaltması gerekir.
