Üretra ya da diğer adıyla idrar kanalı (idrar yolu), idrar kesesindeki idrarın dışarı atılmasını sağlayan ince bir boru şeklindeki organdır. İdrar kanalı hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunmaktadır. Yalnız erkek ve kadın üretrasının yapısı birbirinden farklılık göstermektedir. darlığını daha iyi anlayabilmek için, üretranın anatomisini yani yapısını bilmek gerekir.
Üretranın Görevi Nedir?
Yukarıda da değindiğim gibi üretranın en önemli görevi mesane yani idrar kesesi içindeki idrarın dışarıya atılmasını sağlamaktır. İdrar kanalı yaralanmalarında ya da darlıklarında üretranın bütünlüğü bozulursa, mesanedeki idrar dışarıya atılamaz ve bu durum ciddi sıkıntılara neden olur. Yine aynı şekilde erkeklerde prostat büyümesinde, büyüyen prostat dokusu üretranın üzerine bası yapar ve içinden idrar geçmesini zorlaştırır.
Erkeklerde üretranın üçinden meni de geçmektedir. Boşalma sırasında mesane boynu kapanır ve meni üretra yoluyla dışarı atılır. Kadınlarda bulunan Skene bezlerinin kanalları üretraya açılır. Bu bezler ürettikleri sıvı ile üretranın içinin kayganlığını sağlar.
Üretra Anatomisi Nasıldır?
İdrar kanalı, idrar kesesindeki idrarın dışarı atılmasını sağlayan, içi boş olan adeta bir boruya benzeyen bir organdır. uzunluğu erkeklerde yaklaşık 20 cm, kadınlarda ise 4 cm kadardır. İdrar kanalının yapısı kadınlarda ve erkeklerde birbirinden farklıdır.
Erkeklerde Üretra Anatomisi
Erkeklerde idrar kanalı kadınlara göre daha uzundur. Uzunluğu 20-25 cm kadardır. Üretranın çapı yani içinin genişliği ise yaklaşık 9 mm civarındadır. İdrar kanalı mesaneden penis ucuna kadar uzanır. İdrarı tutmayı yarayan sfinkter (büzük) kasları tarafından ön ve arka kısım olmak üzere, idrar yolu iki bölüme ayrılır. Sfinkterin ön kısmında kalan parça ön (anterior ) üretrayı, arka kısmımda kalan parça ise arka (posterior) üretrayı oluşturur.
Ön üretranın uzunluğu 15 cm kadardır. Penis ucundaki delikten başlar ve sfinkter tabakasına kadar uzanır. Bu bölüm de kendi arasında meatus, penil ve bulber üretra olmak üzere üçe ayrılır. Meatus, penis ucundaki deliktir. Burası üretranın en dar yeridir. Üretranın penis içinde uzanan kısmı yaklaşık 15 cm uzunluğundadır. Bulber kısım ise idrar kanalının penisten sonraki bölümüdür.
Üretranın arka kısmı ise membranöz, prostatik ve mesane boynu olmak üzere 3 parçadan oluşur. Membranöz üretra, 2-2,5 cm uzunluğunda, prostatın hemen önündedir. Üretranın en az genişleyen bölümüdür. Meatustan sonra üretranın en dar yeridir. Üretranın bu kısmı, idrarı tutmaya yarayan sfinkter kaslarını içerir.
Kadınlarda Üretra Anatomisi
Kadın üretrası erkek üretrasına göre daha kısadır. Yaklaşık 4-5 cm uzunluğunda ve 8-9 mm genişliğindedir. Haznenin (vajinanın) hemen ön tarafında yer alır. Bu anatomik yapıdan dolayı kadınlarda idrar yolu enfeksiyonları erkeklere göre daha sık görülür.
Üretranın Hastalıkları Nelerdir?
Üretranın en sık görülen hastalıkları; üretra darlığı ve enfeksiyonlardır. Üretra ile ilgili diğer sorunlar arasında yaralanmalar, divertikül, karinkül, genital siğiller ve kanser yer alır.
Üretrada görülen enfeksiyonların başında bel soğukluğu ya da gonore gelir. Cinsel ilişki ile bulaşan bir hastalıktır. Tedavi edilmediği takdirde darlıklara neden olur.
Üretra darlığı ise özellikle erkeklerde sık görülen bir durumdur. Daha çok üretradan uygulanan tıbbi işlemlere ya da yaralanmalara bağlı olarak gelişir. idrar yolunun içini döşeyen tabakada zedelenme oluşur. Bu zedelenme skar dokusu ile iyileşir. Skar dokudu da idrar kanalında daralmaya yol açar.
Üretra kanseri ise daha nadir görülür. İdrar kanalındaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan bir durumdur.
