Hidrosel, testisi saran zarlar arasında sıvı birikmesi sonucu testis torbasının (skrotum) şişmesidir. Hidroselektomi ise hidrosel tedavisinde kullanılan bir ameliyattır. Hidrosel kendini testis torbasında ağrısız büyüme olarak gösterir. Aslında burada büyüyen testis değil, testis torbasıdır. Testisin büyüklüğü aynıdır.
Hidrosel Nedir?
Hidrosel testisi saran zar katmanları arasında sıvı birikmesidir. Normalde testisi saran zarların katmanları arasında mir miktar sıvı bulunur. Bu normaldir. Bu sıvı testisin, skrotum içerisinde rahat hareket edebilmesi için gereklidir. Normalde bu sıvı zar katmanlardan birinde üretilir, diğerinden emilerek kana karışır. Üretim ile emilim arasında bir dengesizlik olduğunda sıvı birikmeye başlar. Biriktikçe testis torbası büyür.
Hidrosel Neden olur?
Hidrosel yeni doğan erkeklerde sık görülür. Fetal gelişim sırasında, testisler, ilk zamanlar karın içerisinde böbreklerin olduğu seviyededir. Doğum yaklaştıkça testisler belli bir yol boyunca karın içerisinden çıkarak testis torbasına (skrotum) iner. Testisler aşağı indikten sonra, testisin iniş yolunun kapanması gerekir. Eğer bu yol kapanmaz ise, karın içindeki sıvı bu yoldan geçerek skrotuma gelir. Bu durum genellikle çocuk doğduktan bir kaç ay içerisinde bu kanalın kapanmasıyla düzelir. Eğer yol kapanmaz ise hidrosel oluşur. .
Hidrosel, yetişkin erkeklerde de görülebilir. Bunun nedeni testis iltihabı (orşit), epididim (meni kanalı) iltihabı, testis ve epididim yaralanmaları veya spermatik kord veya skrotumdaki tıkanıklıklar olabilir.
Hidrosel Nasıl Anlaşılır?
Hidroselin tanısı genellikle bir ürolog doktorun muayenesi ile çok rahat konulabilir. Testisteki kitlelerde testis tümörü mutlaka akılda tutulmalı ve aksi ispat edilene kadar testis tümörü olarak düşünülmelidir. Hidrosel, testis tümörü, testis torsiyonu, orşit (testis iltihabı), epididimit, spermatosel ile karışabilir.
Hidroselde testis torbası büyür, genellikle ağrı olmaz. Testis torbasının şişmesine neden olan sıvı temiz olduğundan, testis torbasına bir el feneri tutulduğunda, testislerin ana hatları rahatça görülür. Ultrason, hidroselin ayırıcı tanısında sıklıkla kullanılan görüntüleme yöntemidir.
Hidrosel Önlenebilir Mi?
Bebeklerde görülen hidrosel önlenemez. Yetişkin erkeklerde hidrosel, çoğunlukla testis travmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu yüzden testislerin travmalara karşı korunması, aynı zamanda hidroseli de önlemiş olur. Testislerin yaralanabileceği spor veya diğer aktiviteler sırasında, testis koruyucu kullanılabilir.
Hidrosel Tedavisi Nasıldır?
Hidrosel, bazen kendiliğinden düzelebilir. Genellikle ağrısız olur, eğer ağrı varsa, ağrıyı gidermek için ağrı kesiciler kullanılabilir. Kendiliğinden düzelmeyen hidrosellerde, hidroselektomi adı verilen ameliyat gerekir. Bebeklerde, ameliyatta, doğumdan sonra kendi kendine kapanması gereken kanal (processus vaginalis) kapatılır. Yetişkin erkeklerde, ameliyatta testis etrafındaki sıvı boşaltılarak testis etrafındaki zarlar ters çevrilerek dikilir.
Hidroselektomi Nedir? Nasıl Yapılır?
Ameliyat genellikle genel anestezi altında yani hasta uyutularak yapılır. Hasta uyuduktan sonra cerrah, skrotum ya da skrotuma yakın kasıkta küçük bir kesi yaparak testise ulaşır. İçerideki sıvı bir aspiratör ile boşaltılır. Bebeklerde ayrıca karın boşluğu ile skrotum arasındaki kanal kapatılır. Daha sonra hidrosel kesesi çıkarılır, diren konularak kesi kapatılır. Bazen hastada fıtık da olabilir. Bu durumda fıtık kesesi de kapatılarak fıtık tamiri yapılır.
Hidroselektomi Ameliyatından Sonra Ne Olur?
Hidroselektomi ameliyatı nispeten küçük bir ameliyattır. Genellikle hasta aynı gün ya da ertesi gün taburcu edilir. İşlemden sonra yara pansuman ile kapatılır. Ertesi gün pansuman açılır, bakılır, diren çekilir. Ameliyat sonrası dönemde hastaya ağrı kesici ilaçlar verilir.
Ameliyat sonrası, bazı hastalarda ameliyat yerinde az miktarda morluk ve şişlik olabilir, bu normaldir. Her ameliyatta olduğu gibi, ameliyat bölgesinin enfeksiyon kapma olasılığı vardır ancak çok düşüktür. Ameliyat yerinde sıcaklık artışı, kızarıklık, ağrı veya çok fazla şişlik varsa hemen doktora haber verilmelidir. Pansuman üzerine az miktarda kan sızabilir, bu normaldir, ancak çok miktarda kan olursa hemen doktora haber verilmelidir.
Hidroselektomiden Sonra Nelere Dikkat Etmeliyim?
Eğer hasta bebek ise, ebeveynler ameliyat bölgesini mümkün olduğunca temiz ve kuru tutmaya özen göstermelidir. Yetişkin hastalar, ameliyattan sonra 2-3 gün içinde normal hayatına geri döner. Yorucu işler ve cinsel aktivite için en az 2 hafta beklenmelidir. Ameliyat yeri iyileşene kadar yani 7-10 gün kadar banyo yapmaktan kaçınılmalıdır.
Hidrosele Hangi Doktor Bakar?
Hidrosel, üroloji bölümünün ilgi alanına giren bir hastalıktır. Bebeklerdeki hidrosele çocuk ürolojisi ya da çocuk cerrahisi de bakabilir. Üroloji uzmanı, hidroselin tanısı ve tedavisi konusunda uzmanlaşmıştır. Hidroselin tanısını kor, testis tümörü ya da diğer hastalıklar ile ayırıcı tanısını yapar ve gerektiğinde hidroselektomi ameliyatını gerçekleştirir.
